Nguyen Van Ha
Gold Member
Offline
Thành Viên Xuất Sắc *Năm 2011*
Posts: 1101
|
thule wrote on 30. Apr 2012 , 09:55:Trưng cầu Dịch Ý Cả nhà ui,
Bài này tuy khó mà cũng vui ghê. Đang muốn chưng cầu dân ý cho đề tài tiếp theo. Dể thay đổi không khí, ta nên:
- Dịch bài thơ từ Việt sang Anh? (bài nào dễ dễ một tý) -Dịch 1 đoạn ca dao, tục ngữ từ Việt sang ANH -Dịch 1 câu hắc búa của ca dao tục ngữ thành ngữ sang Anh -Dịch Anh sang Việt như thường lệ? _Dịch một bài hát Việt sang Anh?
Tôi cũng hết đề tài, phải đi tìm thôi. Các dịch giả có ý kiến, để tài gì thì xin đem ra đây góp ý nhé? Cảm ơn tất cả nhà đã...dịch thiệt là hay. Em xin chào cô Thu,
Sorry cô đã điểm danh em mấy lần mà mấy hôm nay em có chuyện kẹt không hầu chuyện với cô được! Nhưng em là thực khách trung thành trong quán dịch của cô, nên khi nào rảnh em lại vào quán cô để thưởng thức các món ăn thi vị trong quán!
Về đề tài "trưng cầu dân ý" của cô, em xin có ý kiến thế này:
- Mặc dù tiếng Anh của em còn lạng quạng, em cũng thích dịch từ Việt ngữ sang Anh ngữ cho đỗi món như cô đề nghị. Nhưng em cũng phải đồng ý với TL là có lẽ trò dịch thuật này sẽ không thịnh hành lắm, vì theo em, 1 bài thơ dù là tiếng Anh hay tiếng Việt, cần phải có 2 điều kiện: thứ nhất là ý nghĩa (logic, meaning), thứ hai là cảm xúc (emotion, affection).
Như cô thấy, bài "The Road Not Taken" vừa rồi, lúc đầu đọc bài nguyên thủy ai cũng chới với, ai cũng chắc lưỡi than trời "thơ gì sao mà khô khan thế", tỷ như câu "And both that morning equally lay In leaves no step had trodden black."
Mặc dù người đọc có thể hiểu (sau khi được giải thích) là "Buổi sáng đó, cả hai con đường đều thưa vắng như nhau vì lá vàng vẫn nằm yên trên đường chưa có bước chân người dẫm qua!". Nhưng em chắc chắn là người đọc trung bình khó cảm xúc chất thơ rất xúc tích trong expression "equally lay" hay "no step had trodden black"
Trong khi đó, nếu đọc những vần thơ như:
"Lối mòn dẫm nát cũng vừa như nhau." (Thu Lê)
hay
"Và sáng đó hai con đường được phủ Dưới lá cây không ngừng nghỉ rụng rơi." (Ngọc Mai)
thì không những người đọc hiểu được bài thơ muốn nói gì mà lại còn "cảm xúc" với chất thơ mượt mà đó.
Tất cả em muốn nói là vấn đề ngôn ngữ nhất là trong văn thơ rất là tế nhị. Người Việt Nam mình chỉ cần học xong trình độ trung học thôi là sẽ thưởng thức câu "Lối mòn dẫm nát cũng vừa như nhau." rất dễ dàng với nhiều cảm xúc. Nhưng, khi gặp phải "no step had trodden black" thì dù cho có tốt nghiệp đại học Âu Úc như em vẫn chưa đủ trình độ để "thấm" được câu thơ tuyệt tác này của Robert Frost!
Thú thật với cô là em như vịt nghe sấm, nghe người ta khen Robert Frost viết câu "Equally lay... no step had trodden black..." là the best poem ever published, thì em cũng ba phải nói "yes, yes" theo, kẻo thiên hạ chê mình nhà quê, chứ trong lòng em, em vẫn thích thưởng thức câu "Lối mòn dẫm nát cũng vừa như nhau." của cô hơn! Và đó là em nói thiệt: em có thể dịch thơ Việt sang tiếng Anh, NHƯNG em chưa đủ trình độ để "cảm xúc" được phần tiếng Anh này! Nghĩa là như vậy cũng như không! Sorry cô!
2/ Em xin đề nghị làm thơ "tập thể". Nghĩa là thay vì mỗi người làm riêng một bài, bây giờ mỗi người chỉ cần làm 1 hoặc 2 câu thôi, người này làm tiếp theo người khác cho tới khi bài thơ hoàn tất. Lợi điểm của làm thơ tập thể như vậy là: - mỗi người không phải tốn nhiều thì giờ làm nguyên cả bài thơ - hoạt động này kết chặt tình đồng đội, vì người sau phải hiểu và "cảm" câu thơ của những người viết trước để có thể viết tiếp cho ăn khớp với nhau - vì chỉ cần làm 1 hoặc 2 câu thôi (gần như quá dễ, ai cũng làm được kể cả Dzịt EW, quán thơ sẽ thu hút thêm nhiều thơ viên khác làm cho không khí vui nhộn hơn - nếu cần, thay vì làm cả câu, "thơ viên" có thể làm vài chữ cũng được, chắc chắn sẽ có người khác nhảy vào cứu bồ làm tiếp!
Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại mà vẫn không thấy thừa hai cây, mới là hay!
Lúc làm thơ chung như vậy, nếu theo vần luật được thì tốt, nếu không vần được thì cố gắng viết cho trầm bỗng để câu thơ nghe du dương chút xíu!
Khi chọn chữ để làm thơ, em thấy không cần phải cầu kỳ gì cho lắm. Em nghĩ là nếu mình diễn tả được điều mình muốn nói bằng văn xuôi thì cứ theo đó sắp xếp chữ lại rồi viết xuống sẽ thành thơ!
Nếu cô và các bạn muốn thử, em xin được khai hỏa liền với thí dụ như sau: làm 1 bài thơ về "Mái Trường Xưa". Đầu tiên, em nghĩ trong đầu như thế này: "Chà, lâu quá không về thăm lại trường cũ. Không biết bây giờ nó ra sao? Mái trường chắc tiêu điều buồn bã lắm..."
Rồi em viết thành 2 câu thơ như sau:
MÁI TRƯỜNG XƯA
(NVH) Đã lâu rồi không về thăm trường cũ, Mái trường xưa nằm ủ rủ bên đường,
Trong dạng này, người viết đề tên mình trước câu thơ của mình. Người khác đọc xong thấy cảm hứng viết tiếp, nhớ đề tên mình trước câu mới. Cứ tiếp tục như vậy, chẳng mấy chốc là sẽ thành hình 1 bài thơ.
Mọi người có thể đưa vào những cảnh vật, tưởng tượng để giúp nhau lấy hứng khai triễn bài thơ! Thí dụ như ta có thể tiếp tục bằng: sân trường, tà áo trắng, hoa phượng vĩ, gánh chè, thầy cô, lớp học, tường vôi, 90 ngày hè, ve sầu, mưa rào, buổi tan trường...những thứ mà em gọi là "key words" để giúp ý cho thi sĩ làm thơ.
Đó là vài ý kiến của em để giúp quán thơ của cô "business as usual" hi hi!
Em xin được tạm ngưng ở đây và chúc cô và các bạn vui khoẻ!
Em NVH (Nếu cô hay các bạn muốn bắt đầu bằng đề tài nào khác em cũng đồng ý! không nhất thiết phải làm về "mái trường xưa")
|