Xin bấm vào đây để nghe bài đọc
Giọng đọc: Trân Phương & Vĩnh Thiên
Lòng mẹ thương con như biển Thái bình dạt dào
Tình mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào
Lời ru êm ái như đồng lúa chiều rì rào
Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng mẹ yêu
…Lòng mẹ đã ấp ủ đời con thơ cho luôn êm thắm, và tình yêu thương của mẹ đã khéo nắn con nên một đứa trẻ ngoan, biết yêu lại, cũng biết kính sợ. Lòng mẹ đã là nơi ghi dấu cho con biết bao là kỷ niệm đầy lưu luyến!
Tôi nhớ có lần người bạn học cũ của tôi lại nêu lên câu hỏi thuộc về tâm lý xã hội là tại sao trên thế giới hình ảnh người mẹ lại dịu dàng, đẹp đẽ bao phủ cả không gian của văn chương và âm nhạc cho dù hình ảnh của người cha cũng đẹp đẽ và thiêng liêng không kém, nếu chiếu theo sự tương quan của lý thuyết âm dương. Với riêng tôi, tôi còn nhớ mãi hình ảnh cha tôi dìu dắt tôi, cõng tôi trên vai Người, nâng bước cho tôi đi qua từng đoạn đường đời từ khi nằm trong nôi đến ngày khôn lớn trưởng thành thì tình cha dành cho con cái là một mối quan hệ thiêng liêng, trân quý. Thượng đế đã tạo ra cha bằng những gi ưu tú và tinh hoa của thế gian này để cho cha có thể đem đến cho con sức bảo vệ vững chắc của núi rừng, của biển cả; để cha luôn là nắng ấm, là mùa xuân, là niềm tin của đời con:
Thương đế đã lấy núi cao hùng vĩ
Vẻ uy nghi lộng lẫy của rừng xanh
Tia nắng ấm của mặt trời mùa hạ
Ngày im lặng của biển cả trong lành
Tình cao thượng của thiên nhiên tạo hóa
Một vòng tay an ủi của đêm vàng
Sự thông thái qua tuổi đời từng trải
Sức vô biên của đôi cánh đại bàng
Nỗi hân hoan của mùa xuân buổi sáng
Niềm tin yêu mạnh mẽ của mầm non
Sự kiên nhẫn cho thời gian vĩnh cửu
Gia đình luôn lo lắng sự sống còn
Những đức tính Thượng đế đều gom lại
Đến khi nào thấy đủ mới thôi mà
Một kiệc tác đã thành công khéo léo
Ngài dịu dàng nhân ái đặt tên « Cha »
(Những gì đã làm thành người cha
-Hải đà chuyển ngữ)
Phải, cha là kết tình của những gì hoàn mỹ nhất…Hình ảnh cha không gần gũi bằng hình ảnh của mẹ nhưng cha luôn là chiếc bóng âm thầm bên cạnh đời con, sẳn sàng đỡ nâng con trong mỗi lần con trượt chân vấp ngã, hay mỗi lần con va chạm với đời ê chề mỏi mệt…Còn gì hạnh phúc và sung sướng nào hơn là trong lúc con đau buồn và yếu đuối nhất, con được áp đầu vào ngực cha để tìm lại hơi ấm của tình thương, để tay cha vuốt nhẹ mái tóc con thơ và được nghe cha nói « hãy cố gắng lên đi con, mọi việc rồi sẽ qua mau… », để cha truyền cho con thêm sức mạnh và nghị lực để con vượt qua bao nguy nan gian khó…
Cha là tất cả trong con,
Là thày dạy dỗ cho con nên người
Là người bạn thiết vui chơi,
Là gương mẫu mực sáng soi vô bờ
Là lòng độ lượng bao la
Là người anh cả chẳng hà nệ chi…
(Cha là tất cả trong con-
Vương Ngọc Long chuyển ngữ)Hình ảnh của Ba trong tôi là như thế đó…Từ khi tôi cất tiếng khóc chào đời cho đến ngày hôm nay, Ba luôn là tất cả trong tôi. Người là người thày dạy dỗ cho tôi thành người hữu dụng cho xã hội, cho tôi biết thế nào là sống với: lễ, nhân, tín, nghĩa, hiếu, trung…Ba còn dạy cho tôi thấy được cái quan trọng của : cơ, mưu, trí, dũng…, thấy được bốn chữ yêu thương và bao dung là nền tảng của cuộc đời.
Ba tôi luôn là thần tượng và là người hùng của tôi trong mọi lãnh vực. Khi tôi nhìn ba tôi trong bộ đồ dù oai nghiêm hay trong chiếc áo blouse trắng, tôi đều thấy trong lòng tràn dâng nhiều cảm xúc. Vì đứng ở phương diện nào, Người cũng cho tôi thấy sự dũng cảm, sự kiên cường, sự cố gắng…Dũng cảm trước những đòn tấn công của địch quân hay dũng cảm khi phải băng bó những vết thương rách nát của thịt da; kiên cường trước làn tên mũi đạn của quân thù hay kiên cường trước những thi hài của đồng đội mình vừa nằm xuống mà chính tay mình phải liệm xác người bạn thân đã từng cùng chia sẻ bao ngọt bùi cay đắng của đời quân ngũ với mình:
Anh xuống cùng tôi trên trận này
Hờn lên khóe mắt, súng cầm tay
Ai ngờ trong đợt xung phong ấy
Anh gục khi nào, anh chẳng hay.
Các bạn đưa anh đến chỗ tôi
Mày còn dựng ngược, vuốt cho xuôi
Súng anh tôi giữ mang về cất
Sửa lại nhung y đẫm máu rồi.
Anh bị vết thương bên trái đầu
Chắc rằng anh chết chẳng nghe đau
Lau đi trên mặt bao đất, máu
Băng lại đầu anh, băng trắng phau.
Đưa xác anh không sẳn lá cờ
Tôi đành tẩm liệm với poncho
Vải dầu che nắng mưa khi trước
Nay bó thân anh đã cứng đờ.
Tôi tiễn anh về một chuyến bay
Mang theo tang tóc chất vơi đầy
Hồn anh theo chuyến tàu bay ấy
Hay vẫn dật dờ, phảng phất đây
Tường Vi (1) – Thương Tiếc
(1)" Tường Vi "là ký hiệu của Ba tôi trong quân ngũ Và sau những vết thương lòng còn rỉ máu đó, Ba tôi lại phải cố gắng vượt qua cái yếu đuối và nhược chí của chính mình để tiếp tục bước tới, tiếp tục diện kiến và giành giựt với tử thần từng mạng sống cho các thương bệnh binh của mình…Rồi những chiều từ hành quân trở về, Người lại vội vàng thay chiếc áo chinh y để khoác lên người chiếc áo blouse trắng, đi theo đoàn y tế xuống những vùng nông thôn mà chuẩn bệnh cho các dân nghèo. Lúc đó tôi còn nhỏ lắm…Trong ánh mắt của cô bé lên mười, tôi đã không còn nhìn cuộc đời qua cặp kính màu hồng nữa. Tôi đã nhìn thấy vết thương tàn khốc của chiến tranh từ năm tôi lên tám. Sau đó, tôi theo ba tôi về các vùng sâu để chăm sóc sức khỏe của đồng bào dân cư sống có bữa đói bữa no . Mỗi lần tôi nhìn ba tôi dịu dàng chích từng mũi kim vào các em thơ mà miệng vẫn nói đùa để cho các em không còn đau và sợ…
"Áo trắng một trời mơ
Ba đứng trong sân nắng mới lên rực rỡ
lời nhắn nhủ dạt dào
thầy yêu kính thân trao
"Nầy các con...
...Lương Y như từ mẫu...,"
(Ba - Vũ thị Thiên Thư)Ba tôi qua từng cử chỉ nhẫn nại đối với các em thơ đã dạy tôi sao có tấm lòng « lương y như từ mẫu », và tôi cũng biết rằng tương lai mình rồi đây sẽ làm gì. Giờ đây, mỗi lần tôi chăm sóc cho các bệnh nhân của mình, tôi cũng như Ba tôi ngày xưa lúc nào cũng phải mang lòng dũng cảm, kiên cường, cố gắng, nhẫn nại và dịu dàng…
Con vẫn cùng ba những quãng đường
Tay bàn tay nắm ngõ yêu thương
Những năm bé tí ba bồng bế
Những chuyến vào thăm trọ học đường…
(Đêm nghe đoàn xe lửa – Cát Biển)Tuy tôi là chị cả trong nhà, nhưng có lẽ vì thể chất tôi yếu đuối mong manh và có lẽ vì tôi là một « tiểu Tường Vi » cũng đa sầu, đa cảm, cũng yêu văn chương nghệ thuật, và âm nhạc như Ba tôi cho nên tôi lúc nào cũng được Ba tôi yêu thương một cách riêng. Trận chiến trở nên khốc liệt sau mùa Hè đỏ lửa 1972. Ngày ấy, Ba tôi sau thảm cảnh của « Đại lộ kinh Hoàng », được lệnh dời căn cứ về Hiệp Khánh- Phú Bài, Huế. Thành phố thơ mộng và cổ kính này có sức quyến rũ kỳ diệu với bố con tôi. Những giây phút hiếm hoi mà tôi được ở bên Ba tôi ngoài Huế thiệt tuyệt vời. Những buổi chiều trên cầu Tràng Tiền, những đêm trăng về nghe câu hò mái đẩy trên bến sông Hương, những ngày bách bộ bên bờ hồ Tịnh Tâm…Những ngày tháng đó Ba tôi đã cho tôi thấy quê hương mình đẹp lắm, mỹ miều lắm, nên thơ lắm…
Quê hương là chiếc áo dài tha thướt
Vẩn vơ bay theo mỗi bước con về
Là chiếc nón bài thơ che nghiêng mái tóc
Đôi guốc học trò rộn rã đường quê
Quê hương là những ngày nắng ấm
Trải lụa vàng trên đồng lúa xôn xao
Là những đêm trăng giòng sông lấp lánh
Vẳng vọng ai hò tiếng hát bay cao…
(Nói với con đôi điều về quê hương-Quang Huỳnh)Nhưng quê hương tôi dần dần từ Huế vào tới Sàigòn chìm trong khói lửa điêu tàn. Tôi nhìn Ba tôi vầng trán ngày càng đăm chiêu hơn. Vận nước điêu linh khiến lòng người chiến sĩ mang nhiều uất hận:
Hàn giang khói lạnh sương mờ ảo
Vi vút rừng thông tiếng suối reo
Có người tráng sĩ bên sông vắng
Nặng nợ giang sơn một mái chèo…
… « Bảy nổi ba chìm vận núi sông
Trắng mắt dã tràng khóc biển Đông
Được thời, chấu đạp, xe nhào đổ
Mắt vận, cọp nằm vuốt gẫy long » …
(Biển đắng hoang vu- Vương Ngọc Long) Để rồi một buổi trưa tháng tư đổ lệ đó, người chiến sĩ như bao bằng hữu của mình ngậm đắng nuốt cay cúi đầu cho định mệnh. Sài gòn thất thủ ! Ngày đó, tôi đã một lần suýt mất đi người cha thân yêu của mình. Vì Ba tôi là một chiến sĩ Nhảy Dù, thà chết vinh hơn sống nhục nhưng Người quả thật rất can đảm, Ba tôi đã đắn đo và quyết định giữ mạng sống mình lại cho đàn con thơ dại và vì một lời hứa thiêng liêng với Mẹ tôi trước Thiên Chúa. Để rồi từ mùa xuân năm ấy :
Xuân huyền nhớ thuở đời tàn
Mẹ ta dầu dãi tảo tần nuôi con
Cha già cải tạo đầu non
Giao thừa mắt Mẹ lệ mòn phương nao ?
(Biển đắng hoang vu- Vương Ngọc Long)Những năm tháng Ba tôi bị tù đày thật hãi hùng. Mỗi lần theo Mẹ tôi đi thăm nuôi Ba tôi, tôi nghẹn ngào đau xót nhìn thân thể Ba tôi ngày càng tiều tụy xanh xao. Từ một người chiến sĩ Dù hiên ngang nơi sa trường giờ phải bị những nhục mạ sỉ vã bởi những người bằng tuổi xấp xỉ con mình…Ôi, bao cay đắng đoạn trường mà Ba tôi phải cưu mang vì hai chữ yêu thương vợ hiền và con thơ :
Cha đi từ thuở đời tàn
Tay xiềng chân xích võ vàng chua cay
Xót xa khắc khoải lưu đày
Khung sàn ngục thất, hồn gầy guộc, câm
(Cha đâu- Vương Ngọc Long)Bốn câu thơ này làm tôi chạnh nhớ đến một bài hát mà tôi đã nghe hôm nào…Lời ca thấm thía một nỗi buồn sâu sắc đã làm cho tôi không cầm được nước mắt, vì đó là hình ảnh còn in dấu trong tôi trong những năm tháng Ba tôi thân lưu đày:
Ngày con ra đời núi rừng cha sống lưu đầy
Một thân nuôi con, me nuôi con quên mất tuổi xuân
Dòng sữa khô thay bằng nước mắt
Mẹ đã nuôi con theo ngày tháng
Cuộc sống u buồn, nhưng mẹ chẳng lời oán than!
Ngày thôi theo ngày, năm rồi năm tháng trôi theo
Mẹ trông ngóng cha, nhưng tin cha tin vẫn mờ xa
Tuổi ấu thơ con là đêm tối, chờ ánh dương soi chờ hơi ấm
Chờ đến bao giờ, bao giờ mẹ gần bên cha
Ôi trách ai kia,
Nỡ lòng làm phân ly đời nhau trong lúc xuân xanh,
Ôi bóng câu qua thềm
Nước trôi qua cầu, chờ nhau tím cả đời nhau
(Rồi 30 năm qua - Nhật Ngân)Rồi ngày Người ra tù và đi tìm tự do để cho chúng tôi có một tương lai tươi đẹp hơn, là một lần nữa tôi lại rời xa vòng tay thâm tình của Ba tôi. Chuyến đi đó lần đầu tiên Ba tôi đã bỏ tôi ở lại, vì quá thương tôi…Vì sợ đứa con gái yếu ớt của mình không chịu được sự dập vùi của bão giông và hải tặc. Người đã gạt lệ ra đi bỏ lại mấy mẹ con tôi trong một đêm mưa gió bão bùng:
Đêm nay đêm tối trời anh bỏ quê hương
Ra đi trên chiếc thuyền
Hy vọng vượt trùng dương
Em đâu đâu có ngờ đêm buồn
Bỏ lại em cay đắng thật thương
Hò ơi! Hò ới! tạm biệt nước non.
Anh phải bỏ đi thắp lên ngọn lửa hy vọng
Anh phải bỏ đi để em còn sống
Anh phải rời xa mẹ Việt Nam đau đớn
Quê mình rồi đây em có đợi chờ
Anh tạm rời xa nước non mình yêu kiều
Ôi người thân yêu người quen hàng xóm
Mong vượt biển Đông mà lòng anh tan nát
Núi mờ mờ xa ôi ngọn núi ở quê hương!
(Đêm chôn dầu vượt biển- Châu Đình An)Ngày cả nhà được đoàn tựu với Ba tôi là ngày hạnh phúc nhất của đời tôi. Tôi đã nhìn những giọt nước long lanh trong mắt của Ba tôi khi Người ôm mẹ con chúng tôi vào lòng…Ba tôi đã độc hành trên một quãng đường thật dài, thật chông gai, thật hãi hùng, thật đoạn trường để cho chúng tôi có được như ngày hôm nay…
Thương cha bao độ bể dâu
Tình nhà, nợ nước, đêm thâu mỏi mòn…
(Cha mãi mãi trong con- Vũ Hối)Tôi thương Ba tôi, mái tóc đã pha màu bụi sương của thời gian, nhưng Người vẫn chưa ngơi nghỉ. Cả cuộc đời của Ba tôi sống cho quê hương đất nước, một quê hương đất nước tự do và thanh bình. Cũng như bao nhiều người cha Việt Nam ở khắp mọi nơi trên thế giới này, tâm nguyện của Ba tôi là
Này nhé con quê huơng là tất cả,
Là ngọn rau, tấc đất, mái nhà tranh,
Giọng nói, câu hò, nụ cười, khóe mắt …
Và biết bao điều con gặp ở chung quanh.
Hãy nhớ nghe con giữ thơm quê mẹ;
Bằng cố gắng bây giờ phấn đấu vươn lên.
Tuổi trẻ con là tương lai dân tộc;
Ta sẽ về dựng lại nước non xưa.
(Nói với con đôi điều về quê hương
-Quang Huỳnh)Ngày hôm nay, nhân dịp lễ Vinh danh Hiền Phụ, con viết những dòng hoài niệm về Ba và con, từ con gái của Ba vốn yếu đuối, thường nhõng nhẽo và rất bướng bỉnh… để Ba suốt đời lúc nào cũng phải lo lắng ưu tư vì đứa con đa sầu đa cảm của Ba. Con cám ơn Ba đã hướng dẫn, khuyến khích và nung đúc cho con tình yêu văn chương, thưởng lãm nghệ thuật và thưởng thức âm nhạc. Con cám ơn Ba đã yêu thương, đùm bọc và chiều chuộng con cái suốt cả cuộc đời. Cha muôn đời vẫn là vì sao cao quý trên nền trời bao la để những áng thơ con đi tìm, dù thơ về cha không nhiều như thơ cho mẹ, nhưng những vần thơ vẫn sống thực ru cha niềm thương nhớ hay niềm an ủi vô biên…Con cám ơn Ba vì Ba vẫn còn hiện hữu với chúng con. Lòng con tràn dâng muôn vàn cảm xúc vô biên khi đọc những lời thơ sầu muộn thương tâm của những người con không còn cái may mắn như con có Ba hạnh phúc trong đời sống, như những dòng thơ của nhà thơ Vũ Hoài Mỹ trong « Nén hương lòng »
"Sáng nay chim hót điệu bùi ngùi
Ánh nắng bình minh kém vẻ tươi
Vạn vật cỏ cây buồn giỗ Bố
Lòng con thổn thức giọt sầu rơi.
Về vùng kỷ niệm tuổi thơ ngây
Hạnh phúc nuôi con lớn tháng ngày
Theo Bố gót hồng khi chớm mỏi
Triền vai Bố ngọt giấc con say..."hay trong những lời thương nhớ của nhà thơ Nguyên Khang trong bài « Khóc cha »
Đêm nay sống vui vầy bên Bố
Cuộc hàn huyên tâm mở niềm vui
Tươi sao rạng rỡ nụ cười
Hả hê tâm nguyện, thỏa lời nhớ mong
Chợt biến mất cơn lòng mộng tưởng
Nỗi xuyến xao dư hưởng lo âu
Bên mi ướt đẫm giọt sầu
Thương Cha trăm tuổi, sợ câu giã từ !
Mang tâm tưởng , con liền trở giấc
Mượn vần thơ tải tấc lòng son
Gửi trao tâm nguyện hiếu tròn
Dẫu cha xa vắng, mãi còn nhớ thương !
Hay những lời tiếc thương mà nhà thơ Việt Hải đã viết cho cha mình :
Hôm nay ngày lễ cha
Mong nhớ về cha yêu
Tôi nhớ ông thật nhiều
Trong tôi niềm thao thức
Ký ức như hôm nào
Cha tôi bao bóng hình
Cho tôi lời khôn lớn
Hôm nay ngày lễ cha
Tôi bước đi thật buồn
Cha ơi mình xa vắng
Tôi đeo loài hoa trắng
Cay đắng tràn bờ mi
Cô đơn nhìn góc phố
Nắng lung linh chợ đời
Hôm nay ngày lễ cha
Tôi bước về nghĩa trang
Không gian trời hiu quạnh
Nắng nhạt cuối chân mây
Mây trôi bay biền biệt
Ngày Cha về xứ Phật
Con, ngàn giọt lệ rơi...
Những dòng cuối này gởi về Ba yêu quí, con nguyện xin Chúa luôn luôn ban phước lành cho Ba Mẹ sống đời hạnh phúc bên nhau, và nhất là cho con và các em vui sướng được cài đóa hồng đỏ thắm trên áo và được viết những dòng thơ thâm tình cho Ba. Con xin mượn những vần thơ trong « Trên đỉnh yêu thương» của cha Nguyễn Tầm Thường để dâng lời nguyện
chúc bình an cho Ba…
Con là một cánh hoa
Mà Cha là người trồng
Khi biển đời gió lộng
Cha ấp ủ yêu thương…
Con xin cám ơn Cha
Bằng sương sớm ban mai
Con xin tạ ơn mãi
Bằng hoa lá trên đồi
Chỉ mình Cha mà thôi
Bằng tất cả hy sinh
Đã yêu con trọn tình.
Con gái cưng của ba.
****************************
Bích Phượng
Paris, Fête des Pères 2006
Kho Hình 
Pages: 
