Lethikinhhoang wrote on 21. Sep 2008 , 10:27:


Cô Kahat ơi,

My cám ơn Cô đã lên tiếng. My đọc bài thơ này My  cũng không thể nào tin đó là thơ của Cụ Nguyễn Khuyến.  My biết chắc chắn có sự lầm lẫn nào đó, mà chúng ta sẽ bứt rứt hoài không yên nếu không cùng nhau tìm kiếm để sửa lai cho đúng.

Nhà thơ Nguyễn Khuyến, tên thật là Nguyễn Thắng [1], hiệu Quế Sơn, tự Miễn Chi, sinh ngày 15 tháng 2 năm 1835, tại quê ngoại làng Văn Khế, xã Hoàng Xá, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Quê nội của ông là làng Và, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Mất ngày 5 tháng 2 năm 1909 tại Yên Đổ.

Cha Nguyễn Khuyến là Nguyễn Tông Khởi (1796-1853), thường gọi là cụ Mền Khởi, đỗ ba khóa tú tài, dạy học. Mẹ là Trần Thị Thoan (1799-1874), nguyên là con của Trần Công Trạc, từng đỗ tú tài thời Lê Mạt.

Thuở nhỏ, ông cùng Trần Bích San (người làng Vị Xuyên, đỗ Tam Nguyên năm 1864-1865) là bạn học ở trường cụ Hoàng giáp Phạm Văn Nghị. Nguyễn Khuyến nổi tiếng là một người thông minh, hiếu học. Năm 1864, Nguyễn Khuyến đỗ đầu cử nhân (tức Giải nguyên) trường Hà Nội. Năm sau (1865), ông trượt thi Hội nên phẫn chí, ở lại kinh đô học trường Quốc Tử Giám. Đến năm 1871, ông mới đỗ Hội Nguyên và Đình Nguyên (Hoàng giáp). Từ đó, Nguyễn Khuyến thường được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.

Năm 1873, ông được bổ làm Đốc Học, rồi thăng Án Sát tại tỉnh Thanh Hóa. Năm 1877, ông thăng Bố Chính tỉnh Quảng Ngãi. Sang năm sau, ông bị giáng chức và điều về Huế, giữ một chức quan nhỏ với nhiệm vụ toản tu Quốc Sử Quán. Nguyễn Khuyến cáo quan về Yên Đổ vào mùa thu năm 1884 và qua đời tại đây.

Nguyễn Khuyến là người có phẩm chất trong sạch, mặc dù ra làm quan nhưng nổi tiếng là thanh liêm, chính trực. Nhiều giai thoại kể về đời sống đời sống và sự gắn bó của Nguyễn Khuyến đối với nhân dân. Ông là người có tâm hồn rộng mở, giàu cảm xúc trước cuộc sống và gắn bó với thiên nhiên.

Hoàn cảnh lịch sử

Nguyễn Khuyến ra làm quan giữa lúc nước mất nhà tan, cơ đồ nhà Nguyễn như sụp đổ hoàn toàn nên giấc mơ trị quốc bình thiên hạ của ông không thực hiện được.

Lúc này Nam kỳ rơi vào tay Pháp. Năm 1882, Pháp bắt đầu đánh ra Hà Nội. Năm 1885, chúng tấn công kinh thành Huế. Kinh thành thất thủ, Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương, nhân dân hưởng ứng khắp nơi. Nhưng cuối cùng phong trào Cần Vương tan rã.

Có thể nói, sống giữa thời kỳ các phong trào đấu tranh yêu nước bị dập tắt, Nguyễn Khuyến bất lực vì không làm được gì để thay đổi thời cuộc nên ông xin cáo quan về ở ẩn. Từ đó dẫn đến tâm trạng bất mãn, bế tắc của nhà thơ.

Tác phẩm

Các tác phẩm gồm có Quế Sơn thi tập, Yên Đổ thi tập, Bách Liêu thi văn tập, Cẩm Ngữ và nhiều bài ca, hát ả đào, văn tế, câu đối truyền miệng.

Quế sơn thi tập khoảng 200 bài thơ bằng chữ Hán và 100 bài thơ bằng Chữ Nôm với nhiều thể loại khác nhau . Có bài tác giả viết bằng chữ Hán rồi dịch ra tiếng Việt, hoặc ngược lại, ông viết bằng chữ Việt rồi dịch sang chữ Hán. Cả hai loại đều khó xác định vì nó rất điêu luyện.

Trong bộ phận thơ Nôm, Nguyễn Khuyến vừa là nhà thơ trào phúng vừa là nhà thơ trữ tình, nhuỗm đậm tư tưởng Lão Trang và triết lý Đông Phương. Thơ chữ Hán của ông hầu hết là thơ trữ tình. Có thể nói cả trên hai lĩnh vực, Nguyễn Khuyến đều thành công.

Một số bài thơ của ông được thu thập lại dưới đây:

    Thu vịnh

    Trời thu xanh ngắt mấy từng cao,
    Cành trúc lơ phơ gió hắt hiu.
    Nước biếc trông như tầng khói phủ,
    Song thưa để mặc bóng trăng vào.
    Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,
    Một tiếng trên không ngỗng nước nào?
    Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
    Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

     
   Thu điếu

    Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
    Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
    Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
    Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
    Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
    Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
    Tựa gối ôm cần lâu chẳng được,
    Cá đâu đớp động dưới chân bèo.

         Thu ẩm

    Năm gian nhà cỏ thấp le te,
    Ngõ tối đêm sâu đóm lập lòe.
    Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt,
    Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.
    Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt?
    Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe.
    Rượu tiếng rằng hay, hay chả mấy,
    Độ năm ba chén đã say nhè.



Cụ Tam Nguyên Yên Đỗ sinh năm 1835 và mất năm 1909. Thơì đó Pháp đã có mặt  ở VN 


Nguồn: http://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Khuy%E1%BA%BFn

Thân chào cả nhà
Đúng đấy, TL đã tìm kiếm và đã tìm được web site có mục lục những bài thơ mà ngài Tam Nguyên Yên Đỗ làm ra và có hai bài thơ có tên là "Vịnh Hoa Cúc Kỳ 1 " và "Vịnh Hoa Cúc Ky 2" , nhưng khi TL "click" vào hai bài thơ ấy thì lại là bản dich của "Nguyễn Văn Tú"., còn bản nguyên văn thì lại không có.   Dưới đây là web site Thi Viện đó

http://www.thivien.net/viewauthor.php?ID=42

Nhưng thưa cô Kahát, vào thơì Ngài Nguyễn Khuyến còn tại thế , Pháp đã có mặt tại xứ ta  rồi ạ.
Để TL lục lọi thêm nữa cà nhà nhé

TL

Thân chào cả nhà , TL đã tìm ra câu trả lơì  rùi. Thật ra cũng xin cảm ơn Hoài và Mỹ nên chúng ta mơí có dịp học hỏi thêm , cả nhà nhỉ. 


Bài "Hoa Cúc" mà Hoài post lên D/D nói là của Cụ Nguyễn Khuyến viết thực  ra không phải là bản Nguyên văn mà là bản hoạ , có tên là Vịnh Cúc Ky 2 và ngươì dịch la Nguyễn Văn Tú 

Vịnh cúc kỳ 2 (Người dịch: Nguyễn Văn Tú)

Trăm hoa đua nở vắng ngươi hoài,
Trăm hoa tàn rồi mới thấy ngươi.
Tháng rét một mình thưa bóng bạn,
Nhị thơm chẳng rữa, chạnh lòng ai,
Nhấp nhô lưng giậu xanh chồi trúc,
Óng ả đầu hiên mướt ngọn mai
Cất chén mỉm cười vừa ý lão,
Bõ công vun xới đã lâu ngày.

Và sau đây là bài "Vịnh Cúc Kỳ 1 " cũng của ngươì dịch lả  Nguyễn Văn Tú

Vịnh cúc kỳ 1 (Người dịch: Nguyễn Văn Tú)

Xuân qua tới tấp mận cùng đào,
Lá mốc cành rêu lẩn chốn nào?
Giữ tiết dường như yên phận khó,
Dành hương cốt để đợi thu cao.
Thương thầm vườn cổ nên như vậy,
Đứng giữa hơi may mới biết nhau!
Trong sạch tấm lòng đâu dễ kiếm,
Đào Tiềm chỉ gặp lúc về hưu!

Nguồn : http://www.thivien.net/viewpoem.php?ID=11104

Nguồn : http://www.thivien.net/viewpoem.php?ID=11105

Trên đây cũng chỉ là 1 chút sưu tầm thô thiển của TL , nếu có gì sơ xuất , xin cả nhà thứ lỗi cho TL nhé .
Chúc cả nhà vui nhiều nhé.
TL

Tuyet Lan wrote on 21. Sep 2008 , 17:07:


hihi, TLan ơi, cô Kahat đã tìm ra tiểu sử Cụ và đính chính rằng thời Cụ sống là thời bị Pháp đô hộ, chắc TLan chưa đọc lại đó 

Quote:

Kể Chuyện

Kể lại chuyện rằng năm đã cũ
Đã bao giờ một bận muôn năm
Em nhớ chuyện rằng xưa lỡ dở
Diều đứt dây trẻ cũng cầm bằng.

Kể lại chuyện rằng dù sao nữa
Nguồn xưa sóng lạc nước tiêu dao
Mắt khép mi sầu không lệ nữa
Nhìn nhau bận đó cúi xin chào .

Bốn vó lên đèo truông ải vang
Trùng quan một bận gió lên ngàn
Tiền trình cỏ lạ xông ngây ngất
Con mắt khô rồi ngó ngửa ngang

Bùi Giáng

Quote:


Thưa các chị !

Điều chị ĐMỹ áy náy là đúng nhưng làm sao tránh khỏi bây giờ , vì nếu chúng ta cả nể không dám nói ra sự thật thì là bao che cho những gì sai trái ...Mà nói ra sự thật thì hẳn phải đụng chạm , nhưng mình chỉ cố gắng sửa lại những điều sai chứ mình đâu phải là đi " bới lông tìm vết " để chê trách đâu nhỉ
Các cụ ta nói " tam sao thất bổn " đàng này các Web sao chép lại , thấy các web trên googole, cũng khác biệt nhau ...Mỗi web chép mỗi kiểu ....
Này nhé nếu đã là thơ Thất Ngôn bát Cú thì những bài thơ đó phải được viết liên tục trong 8 câu không ngắt ngang chia cách thành hai đoạn " tứ tuyệt " ...Làm cho nhười đọc hiểu lầm , đó là một việc làm sai đầu tiên mà cái Web của chị Tần đã trích nguồn
   Bây giờ bàn về bản dịch của " dịch giả " Nguyễn Văn Tú ....
Thời đại này kiếm được một người thông thạo tiếng Hán , quả thật rất hiếm , Như vậy Nguyễn Văn Tú là một cụ già của đầu  thế kỷ 20 hay thế kỷ thứ 19 ....Nếu Cụ Tú là người xưa đã dịch bản Vịnh Cúc kỳ 2 thì quả thật bản dịch của cụ  chắc đã bị hậu sinh sao chép nhầm lẫn chỗ nào đó mà chúng ta nhất thời chưa tìm ra ... Chứ một " thày Đồ " giỏi chữ Hán thì hẳn phải rành Thơ Đường  không thể sai phạm những điều sơ đẳng như bài thơ cụ đã dịch ....
Lại cũng có thể chúng ta đưa ra giả thuyết Nguyễn Văn Tú là một người trẻ ... có trình độ song ngữ ( Việt & tàu ) thông thạo nhưng kém Thơ Đường , Và nếu vậy thì bài dịch không giá trị vì đã làm mất cái hay của nguyên bản ....
Cũng có thể ... Trong Thơ Đường có một thể thơ gọi là ....là gì đó quên rồi ( xin lỗi ) trong một bài thơ có một câu viết sai ... Sai từ niêm và luật một cách cố ý nhưng lại diễn tả được cái hay và làm nổi bật bài thơ ... Thì rất được người đọc chấp nhận Chẳng hạn như :

" Một đèo , một đèo lại một đèo "( HXH )

Và như thế muốn dò xét ra được " chân lý " chúng ta phải cố công đi tìm thêm nữa , tìm cho ra bản gốc thì mới có thể phán xét được ai đúng ai sai ....
Nhưng ngay trong hiện tại chúng ta chỉ biết một điều chắc chắn là Bài đó không phải là cuả cụ Tam Nguyên Yên Đỗ , mà là bản dịch ( chứ không phải hoạ ) của Nguyễn Văn Tú , nên Chị Tần cần ghi lại phần tác giả để mọi người bớt thắc mắc , chứ như Kahat viết xong biết mình sai vào xin lỗi rồi vẫn còn bịt chị TL sửa lưng nên hôm nay đi người hơi lệch rồi nè

Kahat